De (v)luchtige geschiedenis van parfums en geuren

Een blog over parfums en geuren kan niet anders dan te beginnen met een stukje geschiedenis. Want hoe oud is parfum eigenlijk  en hoe heeft deze zich ontwikkeld? Laten we samen een (v)luchtige reis maken door de geschiedenis van het parfum.

Hoe oud is parfum?

Het zal je misschien niet verbazen, maar het gebruik van lekkere geuren is zo oud als de mens. Ik denk niet dat Adam en Eva al parfum maakten, maar het zal wel heerlijk geroken hebben in de Hof van Eden. Dat zal ook niet aan Adam en Eva voorbij zijn gegaan. Ze zullen zich  vast  te goed hebben gedaan aan alle geurende planten en kruiden, in een paradijs waar van bederf nog helemaal geen sprake was.

Geuren hebben vanaf het begin van de mensheid dus al een rol gespeeld. Om de Bijbel er nog maar eens bij te pakken; In het Oude Testament werd geregeld gebruik gemaakt van reukoffers, deze bestonden uit verschillende specerijen en werden aan God geofferd. Ook als uiting van respect werden reukwaren gebruikt.

 

Ontstaan parfum

Over het ontstaan van parfums zijn meerdere theorieën. Hoewel er aanwijzingen zijn dat parfums mogelijk ontstaan zijn in Griekenland en Arabië, gaat de meerderheid er van uit dat parfum in Egypte is ontstaan. De oudste parfums zijn namelijk gevonden in graven uit Egypte rond 3100 voor Christus en waren gemaakt van hars uit naaldbomen en plantaardige vetten.  De methode was eenvoudig en bestond uit het plaatsen van hout, kruiden, fruit of hars op een warmtebron, waardoor het parfum vrijkwam. In Egypte speelden aromatische substanties een grote rol voor gebruik bij verbranding. In die tijd werden er ook al gebruik gemaakt van balsems en zalfjes. Dit was echter een tijdrovende klus, waardoor het wel een jaar kon duren voordat de balsems en zalfjes klaar waren voor gebruik. De bereiding van parfum werd al snel ingewikkelder. Een beroemde bereiding is de “Kyphi” waarbij de belangrijkste ingrediënten mirre, mastiek, jeneverbessen, fenegriek, pistache en aardamandel eerst werden verpulverd en vervolgens gezeefd. De hieruit voortkomende poeder werd met wijn en vervolgens met een mengsel van gekookte dennenhars en honing vermengd. Omdat distilleren met  pure alcohol nog onbekend was in die tijd, gebruikte men plantaardige olie of dierlijk vet om de geur van planten of hars te absorberen. Hier werden kleurstoffen en geneeskrachtige middelen vervolgens aan toegevoegd.

 

Ontwikkeling parfum

Toen de Arabieren in de 12e eeuw de distillatietechniek ontwikkelden, maakte de parfum weer een grote sprong. De parfum veranderde van een vastere vorm naar een vloeistof. Met de distilleertechniek kon men geconcentreerde reukstoffen, etherische oliën en extracten maken. De parfumeurs gebruikten niet, zoals voorheen,  de hele plant om een geur te verkrijgen, maar bijvoorbeeld alleen de bloesem of de schil van een vrucht. Parfum werd in de eeuwen die volgden ook steeds meer gebruikt om vieze luchtjes tegen te gaan. Maar niet alleen vieze luchtjes werden bestreden met parfum, zelfs tegen de Pest werd dit in de strijd gegooid. Verscheidende steden zijn ontsmet met parfum. De uitdrukking ‘het stinkt naar de pest ‘ krijgt daardoor wel een andere interpretatie. Vanaf het begin van de 20ste eeuw kwam  de chemie om de hoek kijken en zo ontstonden de synthetische reukstoffen. Hierdoor konden dezelfde geuren gemaakt worden en nieuwe geuren toegevoegd.

 

Parfum in onze tijd

Vandaag de FM dag is parfum een luxe industrie als nooit tevoren. De geur alleen is niet meer voldoende. Andere aspecten waaronder de flacon, de verpakking en de reclame eromheen worden steeds belangrijker. Goede marketingstrategieën zijn een must om een steeds veeleisender publiek aan zich te binden. Door de vooruitgang in de chemie zal de parfumindustrie zich ook in  de 21e eeuw door blijven ontwikkelen. Een voorbeeld op het gebied van ontwikkeling  is het gebruik van geuren om mensen te beïnvloeden op gedrag. Dit wordt bijvoorbeeld toegepast in winkels en de gezondheidszorg.  Een leuk onderwerp voor een komend blog!